วันเสาร์, 27 เมษายน 2567

ดาวเคราะห์ก๊าซเพิ่งเกิดใหม่อาจมีรูปร่างแบน

การสังเกตดาวเคราะห์น้อยที่เพิ่งก่อตัวและยังคงอยู่ในจานฝุ่นก๊าซ ที่ช่วยในการก่อกำเนิดดาวดวงนั้นนับเป็นเรื่องยากมาก โดย เฉพาะการคาดเดาถึงรูปร่างรูปทรงของดาวที่กำลังก่อตัวเป็นทารก แต่จนถึงปัจจุบันนี้มีการค้นพบดาวทารกที่กำลังก่อตัวในจานฝุ่นเพียง ๓ ดวงเท่านั้น และในการมองเห็นพวกมันจำเป็นต้องใช้กล้องโทรทรรศน์ที่ทรงพลังอย่างยิ่งเมื่อเร็วๆนี้มีนักดาราศาสตร์กลุ่มหนึ่งรายงานลงวารสาร Astronomy and Astrophysics Letters เผยว่า เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ทีมได้นำซุปเปอร์คอมพิวเตอร์มาใช้ เพื่อสร้างแบบจำลองที่ช่วยให้มองย้อนเวลากลับไป และกำหนดว่าดาวเคราะห์ก๊าซทารกมีพฤติกรรมอย่างไรภายใต้สภาวะที่แตกต่างกันภายในจานฝุ่นก๊าซที่ก่อกำเนิดดาวฤกษ์ ซึ่งแบบจำลองดังกล่าวได้ลองทดสอบถึงความไม่เสถียรของจานฝุ่นก๊าซ ทฤษฎีนี้ทำให้ค้นพบว่าดาวเคราะห์ก๊าซที่เกิดใหม่ในจานฝุ่นก๊าซมีแนวโน้มที่จะมีรูปร่างแบนอย่างน่าประหลาดใจ สิ่งที่ทีมนักดาราศาสตร์พบคือ ดาวเคราะห์ก๊าซอายุน้อยภายในจานที่หมุนวนเหล่านี้ มีแนวโน้มที่จะมีรูปร่างเหมือนทรงกลมทรงรี ถ้าให้เปรียบเทียบก็ลองนึกภาพช็อกโกแลตเอ็ม แอนด์ เอ็ม หรือสมาร์ทตี ที่กำลังลอยอยู่ในอวกาศ นักดาราศาสตร์ระบุว่าพลังงานอันรุนแรงภายในจานฝุ่นที่ช่วยในการก่อตัวของดาวฤกษ์ ดูเหมือนจะบีบอัดดาวเคราะห์ก๊าซยักษ์เหล่านี้จากด้านบนและด้านล่างทั้งนี้ ดาวเคราะห์ในระบบสุริยะของเรา เช่น ดาวเสาร์ ดาวพฤหัสฯ ก็ยังไม่ได้กลมสมบูรณ์แบบ เพราะยังมีลักษณะแบนแป้นๆอยู่เล็กน้อย โดยความแป้นแบนของดาวเสาร์มีสัดส่วนที่ ๑๐% ดาวพฤหัสฯ ๖% ในขณะที่โลกมีเพียง ๐.๓% เท่านั้น.(Credit : NASA/JPL-Caltech)อ่าน “คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ” ทั้งหมดที่นี่