นับเป็นอีกคนที่เฉิดฉายด้านภารกิจชายแดน ฉายานายทหารประชาธิปไตย คลุกวงในสมรภูมิเมียนมามายาวนานในวงการเรียกขานว่า “บิ๊กแป๊ะ” พล.อ.นิพัทธ์ ทองเล็ก ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี อดีตปลัดกระทรวงกลาโหม มาสะท้อนตัวตน ขยับมุมคิดถึงสถานการณ์ประเทศเพื่อนบ้านเดือด ใกล้เข้าขั้นแตกเป็นเสี่ยง จุดจบหักมุมจะลงเอยอย่างไรโดยฉายภาพให้เห็นตั้งแต่เป็นดินแดนที่ใหญ่กว่าไทย โครงสร้างความเป็นชาติแตกต่างกันระหว่าง ๑๓๕ กลุ่มชาติพันธุ์ มารวมตัวอาจไม่เต็มใจนัก ภายใต้ร่มเงาสหภาพพม่าตั้งแต่ที่อังกฤษปลดปล่อยนำมาจัดโครงสร้างเป็น ๘ กลุ่มชาติพันธุ์หลัก ซึ่งพม่าเป็นหนึ่งในนั้น ตามภูมิรัฐศาสตร์และสังคม เชื่อไหมว่าพูดคนละภาษา วัฒนธรรม ความคิดความอ่านต่างกัน เป็นโครงสร้างสังคมที่ยากหาจุดลงตัวได้รัฐบาลทหารพม่าพยายามจัดการให้เป็น ๗ รัฐ ๗ ภาค อยู่ตามแหล่งชนเผ่าที่อยู่กัน เช่น รัฐกะฉิ่นอยู่ข้างบนสุดติดจีน อยู่ไปอยู่มาเกิดความรู้สึกอยากปกครองตัวเองชนเผ่าพม่าสถาปนาปกครองเผ่าอื่น พยายามปรับให้ทุกฝ่ายเข้ามามีส่วนร่วมบริหารประเทศ สุดท้ายปรับอย่างไรไม่เป็นที่น่าพอใจทุกฝ่าย อันนี้เป็นโจทย์ยากที่ยังไม่มีประตูทางออก“การชิงอำนาจพยายามแบ่งปันอำนาจที่เหมาะสม ไม่ถูกใจฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งสักที นำไปสู่สงครามใหญ่บ้าง เล็กบ้าง เดี๋ยวหยุดยิง เดี๋ยวยิงกันใหม่ กลุ่มนั้นมาเข้ากับกลุ่มนี้ กลุ่มนี้ไปจับมือกับกลุ่มนั้นเฉพาะกะเหรี่ยงยังแยกออกเป็นกะเหรี่ยงพุทธ กะเหรี่ยงคริสต์ แล้วยังมีซอยย่อยออกไปอีก รัฐฉานที่ติดไทยเรียกว่าไทใหญ่ อีกส่วนติดจีนก็แบ่งเป็นฉานเหนือ ฉานใต้แต่ละกลุ่มแสวงหาอำนาจ แสวงหาผลประโยชน์ สร้างรายได้เลี้ยงคนในกลุ่มตัวเอง ก็แสวงหาเงินที่ได้มาจากการครอบครองพื้นที่เช่น เมืองเล้าก์ก่าย ดินแดนทางเหนือที่ข้นแค้น วันหนึ่งนายทุนจีนมาตั้งสถานบันเทิง โรงแรม เกิดเป็นพื้นที่ทำเงินทำทอง คนลงทุนได้ ส่วนเจ้าของพื้นที่เป็นใครก็แย่งชิงกันเองอีก”ประเทศเขาน่าเห็นใจที่ไม่สามารถแบ่งปันประโยชน์ได้ มันคือรากฐาน ยังไม่นับรวมแต่ละรัฐมีทรัพยากรสมบูรณ์ที่โลกต้องการ เช่น รัฐกะฉิ่น มีหยกที่ดีอันดับต้นของโลก ก็อยากทำเอง แทนที่จะไปฟังจากเนปิดอว์ยังมีผลประโยชน์ข้ามพรมแดนอีก พม่าที่ติดกับจีนทางตอนเหนือประมาณ ๒ พันกิโลเมตร ไทยตั้งแต่เหนือสุดลงไปจด จ.ระนอง ๒,๔๐๑ กิโลเมตร ใครคุมด่านสินค้า และด่านช่องทางธรรมชาติ ใครมีอิทธิพลในพื้นที่แล้วไม่ต้องเอาเงินรายได้ส่งเข้าสู่ส่วนกลาง เฉพาะรัฐกะฉิ่นค้าขายกับจีนมูลค่านับแสนล้านบาทต่อปีทั้งหมดเป็นรากฐานของสงครามขอบอกว่าสงครามมีหลายมิติ ทั้งต่อสู้แบบอุดมการณ์ สมรภูมิอิสราเอลกับฮามาสเป็นอีกมิติหนึ่ง เช่นเดียวกับสงครามรัสเซียกับยูเครนก็เป็นอีกมิติชาติมหาอำนาจ ทั้งสหรัฐอเมริกา จีนเข้ามาในสมรภูมิต้องการขยายอิทธิพลในภูมิภาคนี้ โดยใช้เศรษฐกิจนำทหาร พล.อ.นิพัทธ์ บอกว่า ในคำถามมีคำตอบอยู่ด้วย โดยสิ่งที่จีนไม่ปล่อยเป็นประโยชน์ร่วม สหรัฐฯ โดยบริษัทเซฟรอน ในวันที่ยังพูดดีๆกันอยู่ก็ได้รับสัมปทานว่ากันว่ามีแร่ยูเรเนียมมีปริมาณเยอะมากที่ติดอันดับต้นๆของโลกด้วย พล.อ.นิพัทธ์บอกว่า ยังไม่ยืนยัน เพราะบางพื้นที่ โดยเฉพาะรัฐฉานติดไทย มีการสำรวจอ้างพบแร่และลักลอบขาย เคยเป็นข่าว ๖ เดือนที่แล้ว โดยหน่วยปราบปรามยาเสพติดของสหรัฐฯเข้าไปตรวจสอบพบ ไปล่อซื้อ พบนายหน้าคนหนึ่งอ้างเป็นผู้นำกองกำลังคุมพื้นที่ตรงนี้อยู่ พร้อมนำแร่ขายให้ประเทศหนึ่งเอาไปทำหัวรบมีสายลับของประเทศมหาอำนาจไปสืบราชการลับ เจรจาชนกลุ่มน้อยใช้พื้นที่ตรงนี้ เพื่อไม่ให้ขึ้นตรงต่อส่วนกลางพม่า พล.อ.นิพัทธ์ บอกว่า แต่ละพื้นที่มีของดี มีกลุ่มชาติพันธุ์ครองพื้นที่อยู่ ทำให้มีความรู้สึกว่าทำไมต้องขึ้นอยู่กับส่วนกลาง ทำไมไม่ปกครองตนเอง รายได้ที่ได้ก็เป็นของเผ่าสถานการณ์เมืองหลวงเนปิดอว์ที่ถูกกะเหรี่ยงกลุ่มต่างๆจับมือกันพยายามเข้ายึด โดยมีชาติมหาอำนาจ ๒ ขั้วหนุนแต่ละฝ่าย โดยมีสหรัฐฯกับจีน และมีรัสเซียอีก พล.อ.นิพัทธ์ บอกว่า บ้านเมืองเขามีปัญหาแบ่งปันอำนาจ แบ่งปันผลประโยชน์ บางเวลาใช้อำนาจปกครองที่ให้บ้านเมืองไปได้ เขาวางตำแหน่งตัวเองเพื่อบาลานซ์ตรงนี้เช่น จีนเข้ามาลงทุน ในเวลาเดียวกันเพื่อบาลานซ์ตรงนี้ กองทัพพม่าคบรัสเซีย ซื้ออาวุธ เรียนรู้พลังงานนิวเคลียร์ ให้รัสเซียมาวางแผนสร้างโรงผลิตไฟฟ้านิวเคลียร์บาลานซ์ไม่อยู่ในอ้อมกอดจีนฝ่ายเดียวพม่ายังบาลานซ์กับรัสเซีย โดยญี่ปุ่นเข้ามาช่วยพัฒนาหลายด้าน รวมถึงช่วยด้านมนุษยธรรม และยังมีอินเดียที่มีพรมแดนติดกัน ไล่ไปตามเข็มนาฬิกา มีอินเดีย บังกลาเทศ จีน ลาว และไทย มันคือปัญหาที่แยกออกจากกันหลังยึดเมืองเมียวดีได้ แม้กองทัพพม่าเตรียมยึดคืน แต่ฝ่ายต่อต้านกำลังรุกคืบยึดเนปิดอว์ ถ้ายึดได้พม่าจะแตกไหม พล.อ.นิพัทธ์ บอกว่า รอยร้าวฉานไม่ลงรอยในรอบ ๖๐-๗๐ ปี มีจุดเดือดจนไม่สามารถอยู่ด้วยกันอย่างสงบเริ่ม ๑ กุมภาพันธ์๖๔พล.อ.อาวุโส มิ่น อ่อง หล่าย ยึดอำนาจ เป็นประกายไฟทำให้อยู่กันอย่างลำบาก เป็นโอกาสให้กลุ่มต่างๆที่ไม่ชอบหน้าชาวพม่าปกครอง ก็ซุกซ่อนสะสมกำลังรบเรื่อยๆ รวมถึงประชาชนที่ไม่ค่อยชอบทหารยึดอำนาจกลายเป็นไฟสุมขอน-อารยะขัดขืนผู้นำกองกำลังต่างๆ จับมือผนึกกำลัง “โดยมีกองทัพทหาร ๓ กลุ่มที่แข็งแกร่งที่สุด “โก้ง-ตะอาง-อาระกัน” รวมเป็นหนึ่งเรียกว่า ๓ พี่น้องภราดรภาพ เริ่มทำสงครามกองโจร ภายใต้ยุทธการ ๑๐๒๗ เปิดฉาก ๒๗ ตุลาคม ๖๔ทำสงครามควบคู่สงครามถ่ายทอดสดทางมือถือ แบ่งกันตีฐานทหารพม่า ตีแตกก็ถ่ายคลิปโชว์ผลงานเรียกขวัญกำลังใจ ได้อาวุธฝ่ายทหารตำรวจพม่าที่ยอมทิ้งจนกลายเป็นกองทัพที่โตขึ้นๆ ปฏิบัติการที่กำลังลากมา ๖ เดือน ตีทหารพม่าแตกทุกฐาน บ้างยอมจำนน ประชาชนที่เกลียดรัฐบาลกลาง ช่วยสนับสนุน วันนี้มารวมที่เมียวดี ติดอ.แม่สอด จ.ตาก”เช่นเดียวกับที่เนปิดอว์กล่องดวงใจ ฝ่ายต่อต้านใช้โดรนโจมตีชิมลาง และวันนี้เกือบทุกพื้นที่ในประเทศพม่ามีการสู้รบ แผ่นดินพม่ามีสงครามระอุไปหมดขวัญกำลังใจฝ่ายต่อต้านดีมากกองทัพพม่ามีสภาพระส่ำระสายคงเหลือแต่กำปั้นเหล็กที่ใช้ได้ผล โดยนำเครื่องบินไปทิ้งระเบิดฝ่ายต่อต้าน แต่ในรอบ ๖ เดือน ฝ่ายต่อต้านไปหาอาวุธต่อสู้อากาศยานมายิงเครื่องบินกองทัพพม่าตกไป ๕ ลำแล้ววันนี้ตัวเลขหยาบๆ ที่นักข่าวต่างประเทศประมาณการ ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลทหารพม่า มีชัยราว ๖๐% ของประเทศแล้ว เข้าไปมีอิทธิพล ครอบครอง ทหารพม่าก็ต้องถอนออกชาติมหาอำนาจเข้ามาแล้ว มีโอกาสกลายเป็นสมรภูมิสงครามตัวแทนอย่างไร พล.อ.นิพัทธ์บอกว่า ต้องดูเป็นช่วงๆ ไม่สามารถบอกได้ว่าจบลงอย่างไร แต่พอฉายในภาพรวมให้เห็นสถานการณ์ทั้งประเทศระส่ำระสาย การเมือง การปกครอง การทหารดูเหมือนเพลี่ยงพล้ำดูจากมีผู้หนีภัย มีทหารที่หนีทัพ ไปอินเดียก็มี ไปจีนก็มีแต่จีนแข็งขันไม่ให้เข้า และเกือบทุกหน้าแล้งที่การสู้รบเกิดขึ้น ก็มีผู้หนีภัยสงครามเข้ามาในไทย เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำอีก ไทยต้องใส่ใจรบทีไรเข้าบ้านเราทุกทีพม่ามีโอกาสแตกเป็นเสี่ยงเป็นสหพันธรัฐหรือแตกหลายโซเวียตหรือเป็นแบบอียู พล.อ.นิพัทธ์ บอกว่า ในเชิงวิชาการ และผมเคยคุยกับนายทหารระดับสูงของพม่า แม้กระทั่งผู้นำ เขารู้ปัญหาบ้านเมือง ที่แต่ละกลุ่ม แต่ละรัฐ แต่ละพื้นที่ต้องการปกครองตนเอง เอาเป็นว่าเขาอยากเป็นสหพันธรัฐเหมือนสหรัฐฯแต่อีกฝ่ายไม่ยอมถึงรบกัน โดยที่ประกาศชัดเจนขอเป็นประเทศเอกราช คือรัฐยะไข่ ที่ได้อาวุธลับ เป็น ๑ ใน ๓ กองทัพที่ต่อต้านรัฐบาลทหารพม่ารัฐอื่นๆ คิดเหมือนกันหมดอยากเป็นประเทศอิสระแต่รบไป เจรจาไป เพราะเป็นหม้อข้าวของทุกฝ่าย.ทีมการเมืองคลิกอ่านคอลัมน์ “วิเคราะห์การเมือง” เพิ่มเติม
